مقاله بررسی جامع تجارت الكترونيك

دسته بندي : فنی و مهندسی » کامپیوتر و IT
مقاله بررسي جامع تجارت الكترونيك در 50 صفحه ورد قابل ويرايش

فهرست

عنوان صفحه

مقدمه..................................................................................................................... 3

فصل اول: تجارت الكترونيك............................................................................... 6

تعريف.................................................................................................................... 7

مزايا....................................................................................................................... 7

محدوديتها.............................................................................................................. 10

عواملي كه با رعايت كردن آن مي‎توان به پيشرفت قابل توجهي در تجارت‌‌ الكترونيكي دست يافت. 11

فصل دوم: طراحي بهينه براي تسهيل تجارت الكترونيكي................................ 15

سرويسهاي تجارت الكترونيكي............................................................................. 16

قالب كاري تجارت الكترونيكي............................................................................... 17

مبادله تجاري......................................................................................................... 17

سيستمهاي صورتحساب....................................................................................... 18

مبادله داده الكترونيكي........................................................................................... 18

سيستمهاي پرداخت اينترنت.................................................................................. 19

راه حلهاي امنيتي................................................................................................... 19

معماري تجارت الكترونيكي................................................................................... 21

فصل سوم: مدلهاي تجاري در تجارت الكترونيك............................................... 28

فصل چهارم: نقش بانكها در تجارت الكترونيك.................................................. 38

پيشگفتار................................................................................................................ 39

فوايد تجارت الكترونيك براي بانكها...................................................................... 40

خدمات بانكي ارائه شده توسط تجارت الكترونيك................................................ 41

اصلاحات راهبردي موردنياز در نظام بانكي براي تجارت الكترونيك.................. 45

نتيجه گيري............................................................................................................ 48



مقدمه

تمدن بشري از ديرباز دستخوش تحولات شگرفي قرار گرفته كه از آنها با نام «انقلاب» يا «موج» ياد مي كنند اين امواج بسان امواج متلاطم دريا، نوع نگرش و زندگي انسان را با دگرگونيها و تغييرات ماهوي همراه ساخته اند.

گفته اند اولين اختراع بشر آتش بوده است كه تقريباً چهار ميليون سال قبل از ميلاد مسيح شناخته شده حدود 2500 سال بعد اختراع دوم انسان يعني «ابزار» بوقوع پيوست. فاصله بين دو اختراع نشان از بدوي بودن بشر اوليه دارد، بعدها اختراعات جديدتري به تناوب رشد و تمدن بشر اوليه وجود دارد، بعدها اختراعات جديدتري به تناوب رشد و تمدن بشر به وجود آمد تا اينكه زمينه تغيير اساسي يعني «موج اول» فراهم آمد و جامعه كشاورزي شكل گرفت. اولين تغيير در جامعه انساني كه به موج اول يا جامعه كشاورزي يا «عصر كشاورزي» مشهور شده است قبل از ميلاد حضرت مسيح شروع شده و عمري 29500 ساله داشته است. هدف از ايجاد اين موج حل مشكلات معيشتي و غذايي بشر آن زمان بوده است. بعد از ايجاد موج اول و گذشت تقريباً سي هزاره از آن، موج بعدي كه به آن انقلاب صنعتي يا عصر صنعت مي گويند آغاز شد هدف از موج دوم توليد مواد و ابزار كار به منظور كاهش اتكاي انسان بر قدرت بازوي كار بود. عصر موج دوم هم كه دوران پرتلاطمي را سپري كرده به 500 سال مي رسد و دوران آن از نظر تئوري سپري شده است در موج دوم، بشر موفقيتهاي شگرفي به دست آورد. اختراعات در صد سال پاياني موج دوم و به خصوص از سال 1900 ميلادي به بعد باعث تغييرات وسيعي در مشاغل گرديد و مشاغل كشاورزي را كه تا آن زمان 90% كل مشاغل را شامل مي شد چنان تغيير داد كه در بعضي از كشورها مانند ايران اين رقم به 17% و در كشورهاي توسعه يافته به 4 تا 7% رسيده است. به مرور در پي موج دوم نيازهاي جديدي ديده شد كه ديگر امكان حل آن با ديدگاه قبلي امكانپذير نبود. در حقيقت به توسعه صنعت نياز بود تا اطلاعات بسيار بيشتري از نقطه اي به نقطه ديگر منتقل گردد و بشر نياز بيشتري به دانش داشت. لذا توليد، توزيع و استفاده از اطلاعات محور اين تغيير قرار گرفت.

با اختراع كامپيوتر در سال 1948 ميلادي فضاي توليد و پردازش اطلاعات و دانش توسعه يافت و به مرور با امكان اتصال چندين كامپيوتر به يكديگر و ايجاد شبكه هاي كامپيوتري امكان و فضاي توليد، پردازش و انتشار اطلاعات و دانش گسترش يافت،‌ به خصوص با مطرح شدن شبكه جهاني كامپيوتري يعني اينترنت از سال 1968 اين امر شتاب بسيار بيشتري به خود گرفت. بنابراين اختراع كامپيوتر و به دنبال آن مطرح شدن اينترنت باعث شد كه از 50 سال پيش تاكنون موج جديدي به نام عصر اطلاعات يا جامعه اطلاعاتي شروع گردد. به طور خلاصه هدف از مومج سوم دسترسي به اطلاعات و دانش با استفاده از ابزار فناوري اطلاعات (IT) مانند رايانه، شبكه هاي متنوع محلي و جهاني و اينترنت به همراه توسعه نرم افزارها و سخت افزارهاي موردنياز عصر اطلاعات بوده است. از جمله ويژگيهاي منحصر به فرد موج سوم، سرعت، شتاب و حركت آن است. وجود جنبه هاي كاربردي زياد اينترنت به منظور رفع نيازهاي ضروري و روزمره انسان، باعث رشد و توسعه روزافزون آن شده است در سال 1977 فقط 111 پايگاه در اينترنت وجود داشت در سال 1987 اين تعداد به 10 هزار پايگاه رسيد. اين افزايش بصورت نمايي ادامه پيدا كرد به طوريكه در سپتامبر سال 2002 ميلادي اين تعداد به بيش از 200 ميليون پايگاه رسيده است. تعداد كاربران اينترنت نيز به شدت در حال افزايش مي‎باشد به طوريكه از سپتامبر 2001 كه تعداد كاربران 407 ميليون بوده تا سپتامبر 2002 اين رقم به 840 ميليون نفر در 218 كشور رسيده است. پيش بيني مي‎شود تا سال 2006 تعداد كاربران اينترنت به حدود 2 ميليارد نفر و تا سال 2020 بيش از 80% افراد روي كره زمين دسترسي به اينترنت داشته باشند. اقتصاد جهاني در حال حاضر با سرعت زياد به سمت اينترنتي شدن يا به بيان ديگر الكترونيكي شدن پيش مي رود.




تعريف تجارت الكترونيك

به طور كلي براي تجارت الكترونيكي تعاريف مختلفي ارايه شده است كه اغلب آنها مبتني برتجارب گذشته در استفاده از تجارت الكترونيكي بوده است. در ساده ترين شكل مي‎توان آن را به صورت «انجام مبادلات تجاري در قالب الكترونيكي» تعريف نمود. كميسيون اروپايي در سال 1997 آن را به اين صورت تعريف نمود كه: «تجارت الكترونيكي بر پردازش و انتقال الكترونيكي داده ها و اطلاعات، شامل متن صورت و تصوير مبتني مي‎باشد» تجارت الكترونيكي فعاليتهاي گوناگوني از قبيل مبادله الكترونيكي كالاها و خدمات، تحويل فوري مطالب ديجيتالي و انتقال الكترونيكي را شامل مي‎شود.

تجارت الكترونيكي را مي‎توان جنبه پيشرفته اي از مبادله الكترونيكي اطلاعات دانست مبادله الكترونيكي اطلاعات عبارت است از توليد، پردازش، كاربرد و تبادل اطلاعات و اسناد به شيوه هاي الكترونيكي و خودكار، بين سيستم هاي رايانه اي بر اساس يك زبان استاندارد مشترك، كه با توجه به اين تعريف تجارت الكترونيكي را مي‎توان مجموعه اي از ارتباطات و مديريت اطلاعات تجاري به اضافه سرويس هاي مربوط به آن دانست.

مزاياي تجارت الكترونيك

مطابق گزارش ACTIVMEDIA درآمد از طريق اينترنت در سال 1998 حدود 25 ميليون دلار و در سال 2001 به 5/1 تريليون دلار خواهد رسيد. در تجارت الكترونيكي هزينه هاي بازاريابي و توزيع و سرويس دهي در مقايسه با تجارت سنتي بسيار كاهش مي يابد. در اين تجارت وجود واسطه ها معنائي ندارد. چون بزرگترين توليد كنندگان مي‎توانند با مصرف كننده ارتباط مستقيم برقرار كنند. در حقيقت توليد كننده مشتريهاي خود را مي شناسد و آنها را از دست نمي دهد. مشتريها نيز با مراجعه به يك سايت سعي مي كنند بعداً نيز از همان سايت خريد كنند. يك دليل آن اين است كه مشتريان مايل نيستند شماره كارت اعتباري خود را دائماً در همه جا پخش كنند. البته با ايجاد پول الكترونيكي نيز اين مشكل مرتفع خواهد شد.

مساله رقابت يك مساله بسيار مهم در رشد تجارت الكترونيكي است. وقتي كه گروهي از اين ابزار استفاده كردند، كساني كه مقاومت نشان دهند، به هيچ وجه نمي توانند با يكديگر به رقابت بپردازند و در دنياي تجارت از بين خواهند رفت. لذا شركتها مجبورند از تجارت الكترونيكي استفاده نمايند.

تفاوت ديگري كه تجارت الكترونيكي با تجارت سنتي دارد اين است كه مشتري مي‎تواند بدون هيچ هزينه اي به سايت توليد كننده مراجعه كند و از كيفيت محصول موردنظر خود مطلع شود و آن را با ديگر محصولات مقايسه كند. يعني اينكه به هر حال همه توليد كنندگان در دسترس هستند. اين امر امكان انتخاب بهتري به مصرف كننده مي‎دهد و كاملاً مشخص است كه مساله رقابت در اين حالت بسيار حائز اهميت است.

از طرف ديگر توليد كننده مي‎تواند از ديدگاه مشتريان نسبت به فرآورده هاي خود مطلع شود و كاستيها را برطرف سازد. آمارها و اطلاعاتي كه قبلاً با زحمت زيادي در هر مورد به دست مي آمد حالا با استفاده از ارتباطات الكترونيكي به صورت خيلي دقيق تر و ساده تر از قبل به دست مي‎آيد. وقتي كه ارتباطات الكترونيكي همگاني شود، تخفيف الكترونيكي هم به وجود خواهد آمد. در سايتهاي تجاري، مشترياني كه بيشتر براي خريد به يك سايت مراجعه مي كنند شناسايي شده و براي آنها تخفيف ويژه اي قائل مي‎شوند. اين كار مشتري را تشويق مي‎كند تا از همان سايت براي خريد استفاده كند.

از جنبه هاي مهم كاربردي اينترنت، استفاده از اين وسيله در امر مبادلات تجاري است، كه به عنوان تجارت الكترونيكي (EC) از آن ياد مي كنند. اين بحث از سال 1995 بطور جدي مطرح شده و تا به امروز همگام با رشد و توسعه خود فناوري اينترنت، رشد و توسعه مي يابد، حضور كارتهاي اعتباري ديجيتالي و بانكداري الكترونيكي نيز باعث گسترش روزافزون تجارت الكترونيكي شده است همچنين ابزارهاي فرهنگي نيز به سمت الكترونيكي شدن پيش مي روند، كتابهاي ديجيتالي، مجلات و رسانه هاي ديجيتالي، فيلم و موسيقي ديجيتالي، سايتهاي مذهبي، محافل گفتگوهاي فرهنگي، همه و همه قابل عرضه بر روي اينترنت هستند. همينطور در زمينه هاي آموزشي شاهد گسترش بسيار وسيع آموزش الكترونيكي، مدارس و دانشگاههاي الكترونيكي و اينترنتي است، دولتها خود در حال تبديل دشن به دولتهاي الكترونيكي هستند و گردش كار آنها الكترونيكي مي‎شود. تغييرات موج سوم همه امور را دربرخواهد گرفت و تا چند سال ديگر شخصي كه نتواند از رايانه و اينترنت استفاده كند بي سواد تلقي خواهد شد.

ايجاد ساختارهاي مناسب تكنولوژي گسترش اينترنت و امكان دسترسي هر چه بيشتر عموم به اينترنت باعث شده جنبه هاي علمي و كاربردي آن از جمله تجارت نيز گسترش روزافزوني پيدا نمايد.

محدوديتهاي تجارت الكترونيك

به طور كلي ايمن كردن اطلاعات استراتژيك يك كمپاني يا يك فروشگاه و يا يك مجموعه تجاري روي اينترنت كار مشكلي است. مساله بحراني ديگر، ترافيك شبكه در خلال برخي ساعتها و زمانهاي استفاده از شبكه در نقاط مختلف است. زمان عملكرد لازم براي مبادلات مختلف در اينترنت، با زمان استفاده از يك برنامه كاربردي روي كامپيوترهاي شخصي قابل مقايسه نيست.

نبايد انتظار داشت كه حتي با پيشرفت ابزارهاي مختلف جاوا و استانداردهاي HTML ، كليه كاربردهاي مرسوم تجارت سنتي بر روي اينترنت قابل عرضه باشند.

آمار رشد سريع تجارت الكترونيكي به شكلهاي مختلف را نبايد از نظر دور داشت. تا چند سال قبل بسياري از تحليل گران نمي توانستند پيش بيني كنند كه تا پايان سال 1998 تعداد شناسه هاي كاربران سايتهاي مختلف در امر تجارت الكترونيكي به حدود 4 ميليون برسد، طبق پيش بيني هاي انجام شده اين رقم تا سال 2002 به بيش از 21 ميليون شناسه مي رسد.

در تجارت الكترونيكي عوامل زير نقش بسزائي دارند:

سازمانهاي آگهي ساز و يا طراحان وب
ثبت كنندگان و ميزبانهاي سايتهاي وب
مؤسسات قانونگذار و تجارت الكترونيكي نظير FTC
بنگاههاي خبري
سازمانها و مؤسسات تبليغاتي
فروشندگان كالاها و خدمات
موتورهاي جستجوي اينترنتي
بانكها و مؤسسات اعتباري اينترنتي

راه حلهاي امنيتي

راه حلها و سرويسهاي امنيتي براي Verising اختيارات گواهي نامه، رسميت دادن، خصوصي بودن و مخفي كردن داده ها را در ميان شبكه هاي خصوصي مجازي دربرمي گيرد.

ميان افزار وب/ وسائل پيشرفته توسعه

مجموعه كلي از راه حلهاي تقريباً سازگار كه بيشتر موضوعات وارد شده درون يك معماري بهينه براي سايتهاي وب تجاري و application ها را در برمي گيرد، به قرار زير جمع آوري شده است:

يك محيط توسعه يافته معمولي و يك مجموعه از وسائل ضميمه شده براي توسعه سريع application
دسترسي به پايگاه داده هاي قابل قياس
سرويس دهنده application با كارآيي بالا
جمع بندي راه حلها و سيستمهاي قديمي مانند سيستمهايي كه براساس وب نيستند.

اين مجموعه از تكنولوژيها اجازه مي‎دهد كه Web- Ready application ها به سرعت به پايگاه داده هاي قديمي دسترسي داشته باشند.

مديريت اسناد

مديريت اسناد مراقبت مي‎كند تا محتويات درون اينترانت و اكسترانت صحيح و درست باشند و در واقع كاربران را قادر مي سازد كه پردازشهاي تجاري اي را كه عمل جمع آوري و يا توزيع اطلاعات اصلي تجاري يا محتويات پايه اي وب را به طور خودكار انجام مي دهند، به سادگي بسازند. به صف درآورند و برقرار سازند. مديريت اسناد به كاربر كمك مي‎كند كه تعداد بسياري ا زاسنادي را كه قسمتي از محيط تجارت الكترونيكي هستند، جائيكه اطلاعات و محتويات خيلي زياد هستند ، نگهداري كند.

جريان كار

جريان كار و انجام عمليات تجاري تحت اينترنت يا اينترانت عمل مي‎كند. با شناختن پردازش، جريان كار مراقبت مي‎كند كه در حين پردازش، اطلاعات درست، در زمان مناسب، به شخص درست برسد. اين موضوع به طور خاص سودمندي گروه را بهبود مي بخشد.

استراتژي آينده

Connectivity PLUS به عنوان يك فراهم آورنده راه حلهاي مختلف در زمينه تجارت الكترونيكي، ساختن يك پيوند محكم با فروشندگان جديد را كه شامل تكنولوژي مبادله و اتحاد بازار و فروشندگان مي باشد، ادامه خواهد داد.

معماري تجارت الكترونيكي مبتني بر COBRA و اينترنت

براي پياده سازي سرويس تجارت الكترونيكي از سرويسهاي فن آوري اطلاعاتي نياز به معماري است كه به واسطه آن بتوان سرويس موردنظر را به مشتريان ارائه كرد. در اين معماري از آنجايي كه نياز به يك شبكه ارتباط داده جهاني براي بيشترين دسترسي به اطلاعات در نقاط مختلف جهان مطرح بود، لذا محيط مبادله ارتباطات شبكه اي بر اساس اينترنت تعيين شده است. در اينجا به اختصار سناريويي كه اين معماري ايجاد مي كند، بيان مي‎شود.


سرويس گيرنده اي از سايتي كه ارائه دهنده سرويسهاي تجاري است درخواست سرويس خاصي را مي‎كند و آن سايت با توجه به درخواستي كه به آن داده شده است، جستجوي خود را در پايگاه داده آغاز خواهد كرد و پس از يافتن سايت يا سايتهايي كه بتواند سرويس موردنياز را در اختيار مشتري يا مصرف كننده قرار دهد مثل يك گذرگاه مي‎شود و مشتري را به سرويس دهنده متصل مي‎كند مشتري جستجوي خود را در سايت سرويس دهنده آغاز مي‎كند پس از يافتن كالاي موردنياز از ميان كالاهاي مختلف ديگري كه اين سايت ارائه مي كند، مشتري مي‎تواند درخواست خريد بدهد كه در اين صورت فرمي در اختيار او قرار خواهد گرفت. پس از اينكه مشتري اين فرم را پركرد از سايت جستجو كننده درخواست تائيد مشتري را مي‎كند. سايت جستجوكننده درخواست تاييد را از مشتري مي‎گيرد و سپس سايت جستجو كننده درخواشت مشتري و ماهيت واقعي او را براي سرويس دهنده تائيد مي‎كند. سايت سرويس دهنده فرم ديگري را از روي فرم مشتري تهيه كرده آن را به سايت بانك مي فرستد. سايت بانك با دريافت فرم براي شروع عمليات بانكي باز تاييدي از سايت جستجوكننده بر روي ماهيت مشتري و سرويس دهنده درخواست مي‎كند. سايت جستجو كننده پس از تاييد آنها سايت بانك را با اطلاع مي سازد. سايت بانك عمليات مخصوصي را براي پرداخت و دريافت پول از حساب مشتري و سرويس دهنده آن انجام مي‎دهد و واريز كردن پول به حساب سرويس دهنده را به آن سايت خبر مي‎دهد و همچنين برداشت پول از حساب مشتري رابه اطلاع مشتري مي رساند. سايت سرويس دهنده رسيد پولي براساس واريز شدن پول به حسابش به مشتري مي‎دهد و از سمت ديگر كالا را در اختيار مشتري قرار مي‎دهد. مشتري مي‎تواند پس از دريافت كالاي موردنياز خود سايت سرويس دهنده را مطلع سازد.